Hammam

Vandaag zijn we naar de hammam geweest, het badhuis. Een erg interessante ervaring waarmee ik als Hollands meisje niet zo goed raad wist. Het was overigens een bron van interessante waarnemingen voor een antropoloog. Voor het eerst sinds 14 juli was ik onder de vrouwen. En hoe! Ze waren nog naakt ook, al bleven de onderbroekjes krampachtig aan, terwijl ik, door een misverstand, spiernaakt in de hammam stond te kijken.
Boudewijn en Amnay waren in het mannengedeelte, dus werd ik moederziel alleen die vrouwenjungle ingestuurd. Eerst liet ik mijn wenkbrauwen cakkundig bruut bijwerken door een allerliefst meisje. Ze vertelde me dat ik huilde, toen ze met links bezig was, omdat m’n hart links zit.
Na deze schoonheidspijntjes liep ik een beetje verdwaasd de trap af richting hammam. Beneden werd m’n tas afgenomen en moest ik me uitkleden en me hullen in een of andere lichtgroene lap. Ik had geen idee wat ik wel en niet aan moest trekken dus liep ik in bikini en omwikkeld door de doek naar de deur waar stoom uit kwam.
Onderweg zag ik in enkele zijkamertjes dikke vrouwen, half ontkleedt en half bedekt door de lichtgroene en roze lappen, met elkaar praten en over elkaar heen liggen. Ik waande me bijna in het oude Griekenland, al ben ik daar nooit geweest.
Ik had betaald voor de hammam en voor de ‘gommage’, waar je door anderen van je oude huid wordt ontdaan. Ik kwam binnen in de dampende ruimte met rode massagebanken en zwart granieten bakken. Vrijwel direct werd ik door twee dikke jonge dames in ’t roze benaderd: lap af, bikinitop uit en…ik dacht ook mijn broekje uit. Maar toen ik in mijn nakie afwachtend opkeek zag ik de roze dikke meiden giechelen. Ik voelde me weer eens de vreemdelinge tegen wie niet gepraat wordt, dat doen de mannen wel anders.
Ik moest een nog dampender stoomhok in en kreeg een klodder kneedbare bruine zeep in mijn handen gedrukt; ik moest me blijkbaar wassen. In het hok zat ik te wachten tot ik een seintje van iets of iemand kreeg met meerdere instructies wat te doen met het stoom, de kneedzeep en de granieten bakken met krukjes ervoor.
Toen er eindelijk twee vrouwen binnenkwamen die iets ouder waren dan ik, in vleeskleurige string, begonnen zij de bakken te vullen met water waarna zij zich afspoelde. Dat bruine goedje smeerden zij op hun lijven. Ik volgde het voorbeeld schaapachtig.
Druk bezig m’n lichaam in te smeren en af te spoelen kwam die griet, die eerder om me lachte, binnen om me op te halen voor de gommage. Door gebarentaal begreep ik dat ik op de rode massagetafel moest gaan liggen om haar, met verbazend potige bewegingen, haar gang te laten gaan. En inderdaad, ik zag groene sliertjes dode huid op mijn lijf verschijnen die volgens Amnay op spaghetti leken; dat ging dus de goede kant op. Mijn buik, benen, borsten en billen werden ontdaan van al het woestijnzweet en stadsroet wat zich de laatste dagen op mijn lichaam had genesteld. Gelukkig vergat ze niet mijn oksels, hals en bilnaad stevig te behandelen. Zo kon ik immers weer schoon en verfrist Casablanca verlaten voor het hoge noorden.
Daarna moest ik me douchen en weer het zweethok in. Ik had eigenlijk zin om daar even te blijven uitzweten, maar ik wist niet wat het protocol inhield dus verliet ik de tent weer na een minuut of tien. Ik zag overigens, eindelijk van dichtbij en zonder sluiers, dat de vrouwen in Marokko ook feminine vormen verborgen.
Na de tweede zweetronde was het tijd om me weer af te spoelen, m’n haar te wassen waarna ik de stoomruimte kon verlaten.

Conclusie van de hammam voor mij was dat ik daar, mocht ik onderzoek willen doen naar de Marokkaanse, of Arabische vrouw in het algemeen, me moet gaan vertoeven in de hammam, waar de naakte waarheid eindelijk te voorschijn kan komen.
Na een sessie in de hammam voelde ik me als een ontmaagde toerist in de Arabische wereld en liet mijn oude huid, in groene spaghettivorm, achter om met een zachtere, doch dikkere huid de rest van Marokko te ontdekken.